- Αρδένες
- (Ardennes).Ορεινή περιοχή (περ. 10.000 τ. χλμ.) της κεντροδυτικής Ευρώπης, η οποία εκτείνεται κατά ένα μέρος στο έδαφος του ομώνυμου γαλλικού νομού (5.230 τ. χλμ. 290.100 κάτ. το 1999), αλλά κατά το μεγαλύτερο τμήμα της στο νοτιοανατολικό Βέλγιο και το Λουξεμβούργο και οποία συνδέεται στα Α με το Ρηνανικό Σχιστώδη Όγκο (Γερμανία).
Από μορφολογική άποψη είναι ορεινός όγκος του παλαιοζωικού αιώνα, που έχει δεχτεί για μεγάλο χρονικό διάστημα τη διαβρωτική ενέργεια των ατμοσφαιρικών παραγόντων, οι οποίοι τον μετέβαλαν σε υψίπεδο, που διαμορφώθηκε τελικά με τις τεκτονικές κινήσεις του τριτογενούς. Σήμερα οι Α. εμφανίζονται ως ένα μονότονο υψίπεδο, το οποίο διακόπτεται από μακρές οροσειρές, με κατεύθυνση από τα Α προς τα Δ· το ύψος του γίνεται μεγαλύτερο όσο προχωρούν στα Ν, όπου φτάνουν στο μέγιστο υψόμετρο (Χόε Φεν, 694 μ.). Οι ποταμοί ρέουν κυρίως μέσα στις αύλακες των διαβρώσεων· ο κυριότερος όμως, o Μόσας, διασχίζει τις Α. από τα B προς τα Ν σχίζοντας βαθιά τις οροσειρές.
Εκτεταμένα δάση καλύπτουν την περιοχή, η οποία εξαιτίας του ψυχρού κλίματος και των φτωχών εδαφών, είναι αραιοκατοικημένη, εκτός από τις ζώνες γύρω από τη Λιέγη και το Σαρλερουά (Βέλγιο), όπου η παρουσία σημαντικών ανθρακοφόρων κοιτασμάτων ευνόησε την ανάπτυξη της βιομηχανίας. Κυριότερες πόλεις της περιοχής είναι η Λιέγη, το Ναμίρ, το Σεντάν και το Μεζιέρ, όλες στην κοιλάδα του Μόσα.
Οι Α. υπήρξαν θέατρο μεγάλων μαχών και στον Α’ και στον B’ Παγκόσμιο πόλεμο. Μεταξύ 22 και 24 Αυγούστου 1914, η 4η και η 5η γερμανική στρατιά, με δύναμη 236 ταγμάτων και 1.320 πυροβόλων, κατόρθωσαν ύστερα από σκληρές μάχες να κάμψουν την αντίσταση της 3ης και 4ης γαλλικής στρατιάς, που είχαν παρατάξει 377 τάγματα και 1.540 πυροβόλα. Μεταξύ 16 Δεκεμβρίου 1944 και 30 Ιανουαρίου 1945 τα γερμανικά στρατεύματα, υπό τη διοίκηση του στρατάρχη φον Ρούνστεντ και με δύναμη 250.000 ανδρών, 1.000 τανκς και 2.000 πυροβόλων, διέσπασαν την αμερικανική γραμμή επίθεσης σε πλάτος 130 χλμ. και διείσδυσαν σε βάθος περισσότερο από 100 χλμ. στις συμμαχικές γραμμές, περικυκλώνοντας και παρακάμπτοντας την Μπαστόν. Αποκρούστηκαν όμως ύστερα από αιματηρές συγκρούσεις από τα συμμαχικά στρατεύματα που τα διοικούσαν ο στρατάρχης Μοντγκόμερι και o στρατηγός Μπράντλεϊ.
Η Σαρβίλ-Μεζιέρ, πρωτεύουσα του νομού των Αρδενών, έχει να επιδείξει έναν εξαίρετης αρχιτεκτονικής καθεδρικό ναό.
Οι Αρδένες, εκτεταμένο υψίπεδο μεταξύ της βόρειας Γαλλίας και του Βελγίου, υπήρξαν θέατρο μεγάλων και σκληρών μαχών κατά τον Α’ και Β’ Παγκόσμιο πόλεμο.
Dictionary of Greek. 2013.